“Οι σαμποτέρ του μυαλού μας είναι σαν ένας τεράστιος χιονάνθρωπος που λιώνει κάτω από το φως της συνειδητής μας επίγνωσης” (Eckhart Tolle)
Το μυαλό μας έχει τη δυνατότητα να είναι ο πιο ισχυρός σύμμαχός μας,αλλά ταυτόχρονα και ο μεγαλύτερος αντίπαλός μας. Έχει την ικανότητα να μας σπρώξει μπροστά , αλλά και να μας σταματήσει.
Οι εσωτερικοί μας σαμποτέρ μας πλησιάζουν υποδυόμενοι φίλους και μας παραπλανούν με ψευδαισθήσεις. Όσο παραμένουν κρυμμένοι, τόσο περισσότερο επηρεάζουν την πορεία μας βάζοντας εμπόδια.
Ας τους αποκαλύψουμε:
- Κριτής – Δικαστής (Judge): Αυτή η εσωτερική φωνή είναι ο αρχηγός των σαμποτέρ, κρίνοντας και αξιολογώντας συνεχώς τα πάντα. Εστιάζει στα λάθη και τις ατέλειες, είτε αυτά αφορούν τον εαυτό μας, τους άλλους, ή τις καταστάσεις. Η δράση του προκαλεί ανησυχία, θυμό, απογοήτευση, ντροπή και ενοχές. Μπορεί να μας παραπλανήσει προσποιούμενος ότι είναι ένας αυστηρός, αλλά ένας σύμβουλος που θέλει το καλό μας, ο οποίος είναι απαραίτητος για την πρόοδο και την επιτυχία μας.
- Ελεγκτής (Controller): Ο Ελεγκτής προσπαθεί να κυριαρχήσει και να ελέγξει τα πάντα γύρω του, από τις καιρικές συνθήκες μέχρι τις αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων. Έχει μια λογική “άσπρο – μάυρο”, χωρίς να αναγνωρίζει τη μέση οδό ή τις διάφορες αποχρώσεις που μπορεί να υπάρχουν. Μπορεί να παραπλανήσει με την υπόσχεση ότι με τον έλεγχο θα επιτύχουμε το καλύτερο από τις καταστάσεις ή τους ανθρώπους, αλλά μακροπρόθεσμα αυτή η στάση δημιουργεί αποστασιοποίηση και πικρία.
- Σπασίκλας (Stickler): Αυτός ο εσωτερικός σαμποτέρ προωθεί την ανάγκη για τάξη και οργάνωση σε υπερβολικά επίπεδα. Ασκεί πίεση τόσο στον εαυτό μας όσο και στους γύρω μας για συνεχή επιδίωξη της τελειότητας, καταναλώνοντας την ενέργειά μας και δημιουργώντας συνεχή ανησυχία. Θεωρεί την τελειομανία ως αρετή, καθιστώντας δύσκολο για εμάς να αποδεχτούμε τις ατέλειες και την ανθρώπινη φύση.
- Εργασιομανής (Hyper-Achiever): Εστιάζει κυρίως στην επίτευξη εξωτερικών στόχων και επιτυχιών, παραμελώντας την εσωτερική ευτυχία και ευημερία. Προκαλεί μια συνεχή ανάγκη για επίδοση και επιτυχία, για να αισθανθούμε αξία και αυτοσεβασμό. Αυτή η τάση μπορεί να οδηγήσει σε μη βιώσιμους τρόπους ζωής και να μας αποξενώσει από τις βαθύτερες συναισθηματικές μας ανάγκες.
- Ακούραστος (Restless): Αυτός ο σαμποτέρ είναι διαρκώς σε κίνηση, ασχολούμενος με ατελείωτες δραστηριότητες και απαντώντας αμέσως σε κάθε ειδοποίηση και μήνυμα. Αυτή η συνεχής δραστηριότητα προκαλεί αποσπάσεις που μας απομακρύνουν από τα σημαντικά και νοηματικά πλούσια στοιχεία της ζωής μας. Η λανθασμένη ιδέα του είναι ότι η αδιάκοπη απασχόληση σημαίνει μια πλήρη και επιτυχημένη ζωή, αλλά στην πραγματικότητα, μας απομακρύνει από την αληθινή ζωή που συνεχώς συμβαίνει γύρω μας.
- Αρεστός (Pleaser): Αυτή η προσωπικότητα δίνει προτεραιότητα στο να ευχαριστεί τους άλλους, προσπαθώντας να είναι πάντα αρεστός. Αυτή η τάση μπορεί να μας οδηγήσει σε μια ατελείωτη προσπάθεια να ικανοποιούμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων, παραβλέποντας τις δικές μας. Μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να μας αφήσει αισθάνοντας πικρία και απογοήτευση, καθώς δεν λαμβάνουμε πίσω την ίδια ποσότητα συναισθηματικής επένδυσης που προσφέραμε. Μια επιπλέον συνέπεια του Αρεστού είναι ότι ενθαρρύνει την υπερβολική εξάρτηση των άλλων από εμάς.
- Δραπέτης (Avoider): Αυτός ο σαμποτέρ αποφεύγει οποιαδήποτε δυσκολία, ευθύνη, απόφαση, δέσμευση, σύγκρουση, υπόσχεση, πρόβλημα ή δύσκολη και δυσάρεστη κατάσταση. Εστιάζει υπερβολικά στα θετικά και τα ευχάριστα, προτρέποντάς μας να αναβάλλουμε ή να αποφεύγουμε τις δυσκολίες. Η τακτική του είναι να παρουσιάζει την αποφυγή ως θετικότητα, αν και στην πραγματικότητα αποτελεί απλά μια μορφή απόκρυψης των προβλημάτων.
- Άγρυπνος (Hyper-Vigilant): Ο Άγρυπνος είναι συνεχώς σε κατάσταση εγρήγορσης, ανησυχώντας για πιθανούς κινδύνους και ό,τι μπορεί να πάει στραβά. Αυτός ο σαμποτέρ δεν επιτρέπει στιγμές ηρεμίας ή χαλάρωσης, παρακινώντας συνεχώς με νέες ανησυχίες και προβλήματα. Η τακτική του είναι να μεγαλοποιεί τους κινδύνους ή ακόμη και να εφευρίσκει ανύπαρκτες απειλές, πείθοντάς μας ότι η μόνη λύση είναι η διαρκής επαγρύπνηση για να αποφύγουμε τους κινδύνους.
- Θύμα – Μάρτυρας (Victim): Αυτός ο σαμποτέρ παρουσιάζεται ως θύμα των συνθηκών, της τύχης, ή των περιστάσεων. Προκαλεί συναισθηματική αστάθεια και κυκλοθυμία, αναζητώντας προσοχή και συμπάθεια μέσω της υπερβολικής του πάσχουσας στάσης. Η επιμονή σε αυτή τη στάση μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια ψυχικής ενέργειας, ειδικά όταν εξελίσσεται σε μορφή μαρτυρίου. Η παγίδα είναι ότι πιστεύει πως η θυματοποίηση είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να κερδίσει την προσοχή και τη φροντίδα των άλλων.
- Υπερ-Λογικός (Hyper-Rational): Αυτός ο σαμποτέρ εστιάζει μόνο στη λογική, αγνοώντας το συναίσθημα, τη διαίσθηση και την ανθρώπινη πλευρά των πραγμάτων. Αναλύει υπερβολικά κάθε κατάσταση, διατηρώντας μια έντονη και σχεδόν αποκλειστική εστίαση στην αντικειμενική λογική. Στις ανθρώπινες σχέσεις, αυτή η στάση μπορεί να μας κάνει να φαίνονται απόμακροι, ψυχροί ή ακόμα και αλαζονικοί. Η πλάνη του Υπερ-Λογικού είναι ότι υπερτιμά την αξία της λογικής νοημοσύνης (IQ) και υποτιμά την αξία των συναισθηματικών και διαισθητικών πτυχών της ανθρώπινης εμπειρίας.
Οι εσωτερικοί μας αντίπαλοι, οι σαμποτέρ, δεν έχουν τη δυνατότητα να μας βλάψουν όταν τους αναγνωρίζουμε. Η κύρια δύναμή τους είναι να παραμένουν αφανείς, να κρύβονται μεταμφιεσμένοι.
Έτσι, το βασικό που απαιτείται είναι η ενίσχυση της επίγνωσής μας για τον εντοπισμό τους. Είναι απαραίτητο να παρατηρούμε πότε κάνουν την εμφάνισή τους και απλώς να τους καλούμε με το πραγματικό τους όνομα. Αυτή η απλή ενέργεια της αναγνώρισης είναι αρκετή για να τους αφοπλίσει.
Αρχικά, ίσως χρειαστεί να είμαστε πολύ προσεκτικοί, σαν να παγιδεύουμε ποντίκια. Με την πάροδο του χρόνου και με συνεχή εξάσκηση, αυτή η διαδικασία γίνεται πιο αυθόρμητη και φυσική.
